SOWA OPAC : Miejska Biblioteka Publiczna im. Józefy Bergelówny w Dobczycach

Książka

W koszyku

oceń

Ucieczka z Auschwitz / Andriej Pogożew ; z angielskiego przełożyli Katarzyna Bażyńska-Chojnacka i Piotr Chojnacki. - Warszawa : Świat Książki, 2020. - 220, [1] strona, [8] stron tablic : ilustracje ; 20 cm.

Autor

Pogožev Andrej (1912-1990) Autor Bażyńska-Chojnacka Katarzyna Tłumaczenie Chojnacki Piotr (1974- ) Tłumaczenie

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura ukraińska

Temat

Pogožev, Andrej (1912-1990) Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Ucieczki więźniów Więźniowie obozów Ukraina

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Historia

W listopadzie 1942 roku siedemdziesięciu żołnierzy Armii Czerwonej zorganizowało ucieczkę z obozu Auschwitz. Wśród nich znajdował się więzień numer 1418, Andriej Pogożew. Pogożew trafił do niewoli niemieckiej podczas chaotycznego odwrotu Armii Czerwonej w 1941 roku. Wraz z 20 tysiącami innych radzieckich żołnierzy został wysłany do Auschwitz. Rok później żyło zaledwie stu z nich. We wstrząsającej relacji szczegółowo opisuje życie i śmierć w obozie - choroby i niedożywienie, przerażające warunki i okrucieństwa, które zabiły prawie wszystkich jego towarzyszy. Ta opowieść jest tym bardziej wyjątkowa, że Andriej Pogożew wziął udział w jednej z nielicznych udanych ucieczek z obozu. Dwadzieścia lat później więzień numer 1418 złożył zeznania przeciwko strażnikom z Auschwitz przed frankfurckim sądem. Andriej Pogożew urodził się w 1912 roku w Doniecku na Ukrainie i przed wojną pracował jako górnik i inżynier górniczy. W czerwcu 1941 roku został powołany do wojska, a we wrześniu trafił do niemieckiej niewoli. Po roku w obozie Auschwitz uciekł, został schwytany, a potem ponownie uciekła. Po wojnie wrócił do pracy w kopalni. Zmarł w 1990 roku. [empik.com]

zob. w.bibliotece.pl

Status dostępności:

Wypożyczalnia Dobczyce

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 94(100)"1939/1945" (1 egz.)

Strefa uwag:

Podstawa przekładu: Escape from Auschwitz

Tytuł oryginału: Smert' stoâla u nas za spinoj

Uwaga ogólna

Tytuł oryginału rosyjskiego: [Smert' stoâla u nas za spinoj //In: Pobeg iz Osvencima : ostat'sâ v živyh]. Publikacja klubu Świat Książki nr 7704.

Recenzje:

Kolejna z relacji dotyczących losów więźniów z obozów nazistowskich. Relacja jednakże nietypowa z dwóch powodów.
"Ucieczka z Auschwitz" to zapis wspomnień z pobytu w tym obozie rosyjskiego żołnierza Armii Czerwonej. I to już jest nietypowe, bo nie zauważyłem dookoła zbyt wielu podobnych relacji. Ale kto też miał je napisać, jeżeli tak ogromna większość w ogóle nie dała rady przeżyć pobytu w tymże obozie? Andriej Pogożew był młodym mężczyzną, (...) gdy w efekcie nieudanych manewrów oraz zdrady wyższego stopniem oficera trafił do obozu jenieckiego, a z niego do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Gdy szedł na wojnę zostawiał w domu ukochaną żonę i córeczkę. Nie był pewien czy do nich wróci...
I tutaj pojawia się drugie odstępstwo od normy - Andriejowi udało się nie tylko przeżyć uwięzienie w obozie koncentracyjnym, ale z niego uciec! Mało tego, była to ucieczka grupowa, planowana długofalowo i wykonana - jak na takie warunki - sprawnie. Udana ucieczka z Auschwitz to zjawisko naprawdę niezmiernie rzadkie. Sporo osób spisało wspomnienia z pobytu w obozie koncentracyjnym, ale wszyscy, których książki czytałam, to byli więźniowie, którzy zyskali wolność po zakończeniu wojny.
Andriej przed i po wojnie pracował jako górnik i inżynier górniczy, nie miał nic wspólnego z literaturą. A jednak stworzył zadziwiająco pełną wrażliwości, przejmującą książkę. Wszyscy w mniejszym lub większym stopniu znamy bestialstwa, których dokonywano w nazistowskich obozach. Jednak każda kolejna książka daje nam możliwość lepszego poznania tego systemu zła, śmierci i okrucieństwa. W którym - mimo wszystko - zawsze znaleźli się ludzie pełni współczucia, empatii, którzy nie pozwalali zapomnieć o tym, co znaczy bycie człowiekiem. I tutaj mamy takie przykłady, np. lekarze ze szpitala, do którego trafił Andriej po postrzeleniu przez strażnika.
Andriej przedstawia swoich rodaków w sposób bardzo pochlebny (przyczyny tego są wyjaśnione we wstępie), jako ludzi dzielnych, mądrych, cierpliwych, z silnym duchem. Coś jednak w tym być musi, bo jak inaczej udałoby im się zaplanować ucieczkę 70 osób? Proces planowania był długi, szczegółowy, przemyślany. Potrafili omamić władze ich pilnujące, wmówić im, że nic się nie dzieje, cierpliwie wyczekiwać odpowiedniego dnia. A na dodatek reszta zdobyła się na ogromne poświęcenie zgadzając się na ucieczkę tej grupy - przecież konsekwencje tak dużej ucieczki musiały być straszliwe, zapewne zginęły dziesiątki, może setki osób. Przecież właśnie torturami i śmiercią karano w Auschwitz współwieźniów za jakiekolwiek próby ucieczek. Jestem dla tych osób pełny podziwu!
Andriejowi udało się uciec, miał mimo wszystko sporo szczęścia. A w roku 1965 pojechał do Niemiec, by zeznawać jako świadek w procesie przeciwko części z władz obozowych. Odwiedził też Auschwitz! Obydwa przeżycia były dla niego niezmiernie trudne, ale mimo wszystko zdecydował się na nie, a przez udział w procesie dołożył "cegiełkę" do ukarania chociaż części winnych.
Język jest dostosowany do treści książki, wyważony, jednocześnie dobrze obrazujący grozę wydarzeń i emocje, które one wzbudzały u ich uczestników. Brawa należą się dla tłumaczy oraz redaktorów - książkę czyta się bardzo "gładko", nic nie wybija z rytmu czytania, nie ma żadnych dziwnych "kopii" językowych, toporności. Kolejne brawa dla wydawnictwa - bardzo staranne wydanie, przejmująca okładka.